کتاب مهمانی و میزبانی در سبک زندگی اسلامی

مفهوم سبک‌زندگی از جمله مفاهیم جدیدی است که در حوزه جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و مطالعات فرهنگی به کار رفته است. اصطلاح سبک‌زندگی پیوندی نزدیک با مفاهیمی نظیر فرهنگ، شخصیت، سلیقه، سنت، مد، معماری، دکوراسیون و رسانه‌های ارتباط جمعی دارد.
سبک‌زندگی ناظر به رفتار انسان‌هاست. امروزه دو رویکرد کلی در ارتباط با سبک‌زندگی وجود دارد؛ رویکرد جامعه‌شناسانه که بیشتر تحت تأثیر ماکس وبر است و نیز رویکرد روان‌شناسانه که متأثر از آدلر می‌باشد. سبک‌زندگی یا نحوه زیستن به مجموعه‌ای از الگوهای رفتاری نسبتاً پایدار اطلاق می‌گردد که از بینش‌ها و ارزش‌های آدمیان متأثر بوده و در رفتار به‌صورت عینی متجلی می‌شود.
هرگاه انسان می‌خورد یا می‌آشامد از الگوی خاصی تبعیت می‌کند و هرگاه آدمی پوششی را برمی‌گزیند الگوی خاصی را انتخاب کرده است. این الگوهای رفتاری، سبک‌زندگی آدمی را شکل می‌دهند.

دین به گونه‌های مختلف می‌تواند در سبک‌زندگی انسان‌ها تأثیرگذار باشد؛ دین حاوی آگاهی‌ها، بینش‌ها و نگرش‌های اصیلی است که در سبک‌دهی به زندگی انسان‌ها نقش‌آفرین است. دین شناخت‌ها و نگرش‌های اصیلی را در ارتباط با خدا، جهان دیگر و انسان به آدمی می‌دهد تا از این طریق او بتواند تصاویر روشن از جهان پیرامون و خویشتن داشته باشد. دین مجموعه ارزش‌ها و هنجارها را در اختیار انسان قرار می‌دهد تا به وی کمک کند الگوی مناسب برای زندگی بیابد، رفتارهایش را تنظیم کند و مدلی برای کنش‌ها و شیوه‌های زیستن پیدا کند.

سال‌هاست که رهبر حکیم و فرزانه انقلاب با دوراندیشی و نگاه راهبردی خویش، موضوع سبک‌زندگی را به گفتمانی در فضای عمومی جامعه و به‌ویژه محافل علمی و فرهنگی تبدیل نموده‌اند. مسئله سبک‌زندگی تا بدان اندازه اهمیت دارد که می‌تواند جنبه نرم‌افزاری تمدن اسلامی باشد؛ ضمن آن‌که از مهم‌ترین نیازهای جامعه می‌باشد.

رفتارهای انتخاب‌گرایانه انسان در عرصه‌های گوناگون روابط اجتماعی از مصادیق بارز سبک زندگی شمرده می‌شوند. در این میان مهمانی و میزبانی به عنوان یکی از مهم‌ترین عرصه‌های روابط اجتماعی است که توجه به آن بر اساس معیارهای مطلوب در سبک زندگی اسلامی-ایرانی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بدیهی است پرداختن به بحث مهمانی تأثیر بسزایی در تقویت بنیان‌های فرهنگی جامعه دارد.

کتاب «مهمانی و میزبانی در سبک زندگی اسلامی» در قالب چهار فصل سازماندهی شده است و شامل مباحثی نظیر مفهوم‌شناسی، جایگاه، کارکردها و انواع مهمانی در ادبیات دینی، بایسته‌های مهمان‌نوازی و مهمان‌روی، آسیب‌ها و راهکارهای مهمانی در زندگی امروزی می‌باشد.

پژوهش حاضر تلاش دارد با محوریّت آیات و روایات و تأکید بر بایسته‌های الزامی و ترجیحی مورد نظر اسلام، جایگاه سنت مهمانی را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. تحقیق حاضر به همت پدیدآورندگان محترم، دانشمند گرانمایه جناب آقای سید حسین شرف‌الدین و فاضل ارجمند جناب آقای نصرالله نظری به رشته تحریر درآمده است. امید آن که این اثر در راستای تبیین مسئله مهمانی و میزبانی در سبک‌زندگی اسلامی نقش خود را ایفا کند.